Tuesday, May 4, 2010
Monday, May 3, 2010
ဆင္ျဖဴေတာ္
ဆင္ျဖဴေတာ္ဆိုသည္မွာ ဆင္အေရာင္သည္ အျဖဴေရာင္ရွိေသာ ဆင္မ်ဳိးကို ေခၚသည္။ ဆင္ျဖဴသည္ ရွားပါး တိရစၧာန္ ျဖစ္၍ ဆင္ျဖဴကို တစ္ေကာင္ဟု မသံုးပဲ ရတနာကဲ့သို႔ တန္ဘိုးထားရွိေသာေၾကာင့္ ေတာ္ဟု တပ္ကာ ဆင္ျဖဴေတာ္ဟု သံုးႏႈန္းသည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္၌ ေရွးဘုရင္တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ (အေသ) ကိုပင္ ရရွိပင္လွ်င္ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႔ကို ခံယူခဲ့သူ ရွိေနပါသည္။
- (ဆင္ျဖဴအေသတစ္စီးေမ်ာ လာသည္ကို ဆယ္ယူေစၿပီး ဆင္ကတင္ကာ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႕သျဖင့္ သမိုင္းတြင္ တစ္စီးရွင္ သီဟသူအျဖစ္၎၊ ပင္းယၿမိဳ႕တည္ သီဟသူ အျဖစ္၎ ေက်ာ္ၾကားေပသည္။)
- မ်က္လံုးသည္ ပုလဲေရာင္ ရွိရမည္။
- ခြာသည္ အျဖဴေရာင္ ရွိရမည္။
- ဆင္၏ေက်ာကုန္းသည္ ငွက္ေပ်ာကုန္း သ႑ာန္ ရွိရမည္။
- အေမြးေရာင္သည္ ကၽြဲျဖဴလုိ ရွိရမည္။
- အစြယ္ စံုရွိရမည္။
- အျမီးသည္ တံခါးလက္၀ါးပံုစံျဖစ္ရမည္။
- နားရြက္သည္ သာမန္ ဆင္ေတြထက္ ၾကီးရမည္။
- သာမန္ဆင္မ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ကၠုေျႏၵသိကၡာရွိျပီး တည္ျငိမ္ေနရမည္။
ဆင္ျဖဴ (၁၂)မ်ဳိး
- ၁။ “ရတနာဆင္၊ ဒြါရတင္ကား ေငြစဥ္ဦးကင္း၊ ျဖဴ၀င္းသည္မွာ ရတနာသရဘူ”
- ရတနာမ်ဳိးထဲမွာပါေသာ ဆင္(၁၂)မ်ဳိးရွိတဲ့အနက္က ေငြေရာင္၊ ေငြေသြးကဲ့သို႔၊ ဦးကင္းမ်ား ျဖဴေနလို႔ရွိရင္ တစ္ကိုယ္လံုးျဖဴတာမဟုတ္ဘူးေနာ္။ ဦးကင္းမွာျဖဴတာ။ အဲဒါကို “ရတနာသရဘူ” လို႔ေခၚပါတယ္။ ရတနာသရဘူ၊ ဖူေနရာမွာ *(ဘ)နဲ႔ေရးတယ္။ ေရွးက ရတနာသရဘူ။ ဒါက ပထမဆင္ျဖဴ။
- ၂။ “ျဖဴသည္ မင္းေန၊ မွတ္ေတြသညၤာ၊ ရတနာပလႅင္”
- မင္းေန (သို႔) မင္းထိုင္၊ အဲဒီေနရာ၊ ရွင္ဘုရင္ေနတဲ့ေနရာ၊ ရွင္ဘုရင္ထိုင္တဲ့ေနရာ။ အဲဒီေနရာမွာ ျဖဴလာခဲ့လို႔ရွိရင္ အဲဒီဆင္ကို “ရတနာပလႅင္” လို႔ ေခၚပါတယ္။
- ၃။ “ကခြင္ေဖြးစြာ ရတနာကတင္”
- ဆင္ “ကတင္” ရမယ့္ေနရာမွာ ျဖဴေဖြးလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာ ကတင္”လို႔ေခၚပါတယ္။
- ၄။ “ကိုယ္ျပင္၀ဲယာ ျဖဴေဖြးစြာလွ်င္ ရတနာကက်ည္း”
- ကိုယ္ရဲ႕အျပင္ လက္၀ဲ၊ လက္ယာ ျဖဴလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာကက်ည္း” ဆင္ျဖဴပါ။
- ၅။ “ကိုယ္မွီး၊ ကၿပီး၊ လွည္းဘီး၊ ခန္႔မွ် နံ၏ျပင္ပ၊ ပါဒေလးဘက္၊ ျဖဴခ်က္သန္႔စြာ၊ ရတနာေထာက္ရွည္”
- ဒါက တစ္ကိုယ္လံုး မဲေနေစကာမူ လွည္းဘီးခန္႔မွ်ေလာက္ နံ၏အျပင္ပ၌၊ ၿပီးေတာ့ ေျခေထာက္ေလးေခ်ာင္း ျဖဴေနလို႔ရွိရင္ “ရတနာေထာက္ရွည္” လို႔ ေခၚရမယ္။
- ၆။ “ျဖဴသည္ကုန္းမွာ ရတနာျပႆဒ္”
- ေက်ာတည့္တည့္အလည္ေခါင္ကုန္း အဲဒီကျဖဴလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာျပႆဒ္” လို႔ေခၚပါတယ္။
- ၇။ “ျဖဴဆြတ္ေပါက္လွ်ံ၊ ျမီးဆံ၊ သရက္ေစ့၊ ေငြ႕အတိမွာ၊ ရတနာပိန္း”
- သရက္ေစ့ဆိုတာက ဆင္အၿမီး၊ အရင္းကစၿပီးေတာ့ ႏြားၿမီး၊ ကၽြဲၿမီးမ်ားလိုေပါ့ဗ်ာ၊ ႏြားၿမီး၊ ကၽြဲၿမီးနဲ႔ ျခားနားသြားတာက အဖ်ားက်ေတာ့ သရက္ေစ့ပံုသ႑ာန္ရွိၿပီး ပိုၿပီးေတာ့ ႀကီးသြားေသးတယ္။ အဲဒါကို သရက္ေစ့လို႔ေခၚတယ္။ အဲဒီ သရက္ေစ့ေပၚကမွ တစ္ခါ ဖြာၿပီးေတာ့ အၿမီးဆံအၿမီးမွ်င္ေပါက္တာ။ အဲဒီအၿမီးမွ်င္ႏွင့္တကြ သရက္ေစ့ျဖဴလို႔ရွိရင္ “ရတနာပိန္းဆင္” လို႔ ေခၚပါတယ္။
- ၈။ “ေခၚထိမ္းမွတ္႐ိုး ေမးဆံုးျဖဴစြာ ရတနာမံု”
- ဆင္ေမးေစ့မွာ ျဖဴေသာအေမြးေတြ ေပါက္ၿပီးေတာ့ ေမးျဖဴလာလို႔ရွိရင္၊ အေမြးျဖဴ အသားျဖဴလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာမံု” လို႔ေခၚပါတယ္။
- ၉။ “ႏွာယံု၊ ႏွာဖ်ား၊ ဆူထြားလွစြာ၊ ရတနာဆုပ္”
- ရတနာဆုပ္ဆိုတာ (ဆ) တစ္ေခ်ာင္းငင္ ပသတ္နဲ႔ေရးတယ္။ ႏွာယံု၊ ႏွာဖ်ား ဆိုတာက ႏွာအရင္းကေန အဖ်ားထိေအာင္ေပါ့။ အဲဒီအေမြးေရာ ျဖဴေသာသေဘာရွိလို႔ရွိရင္ အဲဒီဆင္မ်ဳိးကို “ရတနာဆုပ္”ဆင္ျဖဴေတာ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
- ၁၀။ “သစ္ခ်ဳပ္ ဟိုး ဟိုး ၀မ္း႐ိုးအတြင္း၊ လမင္းေရာင္၀ါ ရတနာၾကံဆင္”
- အဲဒါ ၀မ္းဗိုက္ျဖဴတယ္ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ ၀မ္းဗိုက္ျဖဴတဲ့ဆင္ကို “ရတနာၾကံဆင္” လို႔ ေခၚပါတယ္။
- ၁၁။ “ႏံႈးတြင္းပါးစပ္ နားနခ်ပ္တြင္၊ ျဖဴသန္႔လွစြာ ေငြပမာကို ရတနာယပ္”
- နားရြက္ႏွစ္ဘက္ျဖဴလို႔ရွိရင္ “ရတနာယပ္” လို႔ေခၚပါတယ္။ နာရြက္တင္ျဖဴေနတယ္။
- ၁၂။ “ေစ့စပ္ေသခ်ာ (၁၁)ျဖာတည္း မ်ားစြာဤတြင္ စံုလင္သည္မွာ ရတနာၾကန္စံု”
- ေျပာခဲ့တဲ့အစိတ္အပိုင္းေတြ အကုန္ျဖဴလာလုိ႔ရွိရင္ အဲဒါကို “ရတနာၾကန္စံု” လို႔ေခၚပါတယ္။
- “ဆင္အပံုတို႔၊ ၀န္း႐ံုရံခ
ရွိဦးသသို ဂဇဖုန္းစည္၊
မ်ဳိးဇာနည္တည့္ ျပည့္သာဂရ
မတၱတည္းဟူ သိေၾကာင္းကိုေလာ့
ဆင္ျဖဴ ေခၚသင့္ ေခၚစဥ္တည္း။” - ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္က မာတဂၤဆင္၊ ေကလာသဟထၳိဆင္၊ ပု႑ရိကဆင္ႏွင့္ အရုဏ ဟထၳိဆင္ဟူ၍ ဆင္ျဖဴေတာ္ ၄ မ်ဳိးရွိၿပီး ေဗဒင္က်မ္းဂန္မ်ားတြင္မူ ခႏၶာဇလပ္ပြင့္အဆင္း ကဲ့သို႔ ျဖဴေဖြးေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ဖြတ္ေလ်ာ္ၿပီးစျဖဴေဖြးေသာ အ၀တ္ပုဆိုးကဲ့သုိ႔ အဆင္းရွိသည့္ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ေမ်ာက္ငိုပြင့္အဆင္းရွိေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ဧကရာဇ္ပြင့္ အဆင္းရွိေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ေသတသု၀ဏၰဒႏၱဆင္၊ ဆင္ျဖဴေရႊေမြး၊ ေရႊကြန္ယက္အုပ္ဆင္ ဟူ၍ ဆင္ျဖဴ ၇ မ်ဳိးရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္ နကၡတ္ေဗဒင္ ဆရာအသုိင္း အ၀န္းမွ သိရွိရသည္။
Subscribe to:
Posts (Atom)