ဒုလႅဘ ပထ၀ီ (Rare Earth )

ေျမၾကီးထဲကေနထြက္ရွိတဲ့ တြင္းထြက္ပစၥည္းေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ မရွိမျဖစ္သံုးစြဲေနရတဲ့ အရာေပါင္းေျမာက္ျမားစြာကို ဖန္တီးေပးေနသလို ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ကုန္သြယ္ေရး၊ စစ္ေရး ျပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ၊ အျပန္အလွန္မွီခိုမႈေတြအတြက္ အေျခခံက်တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြလည္းျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုတြင္းထြက္ပစၥည္းေတြထဲမွာ လူအမ်ားစုသိတဲ့တြင္းထြက္ပစၥည္းေတြ ရွိသလို လူနည္းစု(ပညာရွင္မ်ား)ေလာက္သာ သိတဲ့တြင္းထြက္ပစၥည္းအမ်ိဳးအစားေတြလည္း ပါ၀င္ေနၾကပါတယ္။ ေဒသအလိုက္ထြက္ရွိတဲ့ ပစၥည္းအမ်ိဳးအစားေတြ မတူညီတဲ့အတြက္ ေဒသိယအေခၚအေ၀ၚေတြလည္း ကြဲျပားျခားနားမႈရွိတတ္ပါတယ္။ ေပါမ်ားတဲ့တြင္းထြက္ပစၥည္းေတြ ရွိေနသလိုပဲ ရွားပါးတဲ့တြင္းထြက္ပစၥည္းေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕တြင္းထြက္ေတြဟာ ေဒသတစ္ခုမွာ ေပါေပါမ်ားမ်ားထြက္ရွိေပမယ့္ တျခားေဒသေတြမွာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိဖို႔ခက္ခဲလို႔ ေစ်းကြက္ေ၀စုကိုထြက္ရွိရာေဒသကေန လက္၀ါးၾကီးအုပ္ထားတဲ့အတြက္ ပစၥည္းတန္ဖိုးျမင့္တက္လာရာကေန ရွားပါးပစၥည္းအျဖစ္ ေရာက္ရွိသြားတာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ တန္ဖိုးၾကီးတြင္းထြက္ သတၱဳလို႔ေျပာလိုက္တာနဲ႔ လူေတြရဲ႕စိတ္ထဲမွာ ေရႊကို ပထမဆံုးတန္းျမင္ၾကမွာေသခ်ာပါတယ္။ ေရႊရဲ႕တန္ဖိုးၾကီးမႈဟာ ရွားပါးမႈေၾကာင့္လို႔ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးမွာ သူ႕ရဲ႕အသံုး၀င္မႈေၾကာင့္ ဟိုးယခင္ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ေရႊရဲ႕တန္ဖိုးဟာ တြင္းထြက္သတၱဳေတြၾကားမွာ အျမင့္ဆံုးေနရာတစ္ခုကို ေရာက္ရွိေနခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမဟုတ္ပဲ ေရႊလိုပဲ တန္ဖိုးၾကီးတဲ့ ရွားပါးတြင္းထြက္တစ္မ်ိဳးအေၾကာင္းကို ဒီေဆာင္းပါးမွာတင္ျပခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုတိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျဖစ္ေစ ဘာသာျပန္ဆိုဖို႔ခက္ခဲတဲ့ အဲဒီတြင္းထြက္ပစၥည္းအမည္ကေတာ့ Rare Earth(RE)ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာလိုနာမည္မရွိေသးတဲ့ ဒီပစၥည္းကို ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္း ရင္းႏွီးေနတဲ့ ပါဠိစကားနဲ႔တိုက္ရိုက္ ဘာသာျပန္ျပီး ဒီေဆာင္းပါးကို ဒုလႅဘ ပထ၀ီလို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္ပါတယ္။



Rare Earth အုပ္စုထဲမွာ ျဒပ္စင္ စုစုေပါင္း ၁၇ မ်ိဳးပါရွိျပီး အဲဒီထဲမွာ Lanthanide လို႔ေခၚတဲ့ metallic chemical element ၁၅မ်ိဳးနဲ႔ Scandium  နဲ႔ Yttrium လို႔ေခၚတဲ့ ေနာက္ထပ္ျဒပ္စင္ႏွစ္မ်ိဳးပါ၀င္ေနပါတယ္။ Scandium နဲ႔ Yttrium ဟာ Lanthanide ေတြထြက္ရွိတဲ့ ေက်ာက္သား(သို႔) ေျမသားအမ်ိဳးအစားခ်င္း ဆင္တူတဲ့ ေျမၾကီးထဲမွာေတြ႕ရွိရျပီး အထဲမွာပါ၀င္ေနတဲ့ ဓာတုပစၥည္းသဘာ၀ခ်င္း နီးစပ္မႈရွိတဲ့အတြက္ အဲဒီႏွစ္ခုကို Rare Earth အျဖစ္ထည့္သြင္းသတ္မွတ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာေတြ႕ရွိႏိုင္တဲ့ Rare Earth ၁၇ မ်ိဳးကေတာ့-

1. Scandium (Sc) 
2. Yttrium (Y)  
3. Lanthanum(La)
4. Cerium (Ce)
5. Praseodymium (Pr)
6. Neodymium (Nd)
7. Promethium (Pm)   
8. Samarium (Sm)
9. Europium (Eu)
10. Gadolinium (Gd)
11. Terbium (Tb)
12. Dysprosium (Dy)
13. Holmium (Ho)
14. Erbium (Er)
15. Thulium (Tm)
16. Ytterbium (Yb)
17. Lutetium႔ (Lu)

ဒီ Rare Earth ၁၇ မ်ိဳးဟာ သူ႔အရည္အေသြးနဲ႔သူ ယေန႕ေခတ္မွာတြင္က်ယ္ေနတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အဓိကလိုအပ္တဲ့ကုန္ၾကမ္းေတြအျဖစ္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံအမ်ားစုရဲ႕ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္မႈေအာက္မွာ ေစ်းကြက္ျပိဳင္ဆိုင္မႈေတြကို ဖန္တီးေနတဲ့ အရာေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။

 

အေမရိကန္၊ဥေရာပ၊တရုတ္၊ဂ်ပန္၊ကိုရီးယားတို႔လို တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူေတြကို ေမးခြန္းေလးတစ္ခုေလာက္ေမးၾကည့္ပါ။
Are you ready for a world without iPods or cell phones?
သူတို႔ဘယ္လိုေျဖမယ္ထင္ပါသလဲ။ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ မသံုးမျဖစ္သံုးစြဲေနရတဲ့ ဒီပစၥည္းေသးေသးေလးေတြကေနစလို႔ Hybird Car Batteries, Flat Screen Televisions,Radar Systems, Missile-guidance systems,Satellites,Aircraft electronics,Smart bombs,Electric car engines စတဲ့အရပ္ဖက္၊စစ္ဖက္ ပစၥည္းကိရိယာေတြထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ Rare Earth ဟာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ကုန္ၾကမ္းျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီတြင္းထြက္ပစၥည္းကို စက္မႈထြန္းကားတဲ့ ႏိုင္ငံတိုင္းက မက္မက္ေမာေမာ ၀ယ္ယူသံုးစြဲေနၾကပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ၀ယ္လိုအားအရမ္းျမင့္ေနတဲ့ Rare Earth Element ေတြကို အေရာင္းအ၀ယ္ျပဳလုပ္တဲ့အခါ အဖိုးတန္သတၱဳ(ေရႊ၊ေငြ)စတဲ့ အရာေတြ ဒါမွမဟုတ္ လုပ္ငန္းသံုး သတၱဳ(နီကယ္၊သြပ္၊ေၾကးနီ)စတဲ့ အရာေတြကို ေရာင္း၀ယ္သလိုမ်ိဳး ေပၚေပၚထင္ထင္ ေရာင္းခ်တာမ်ိဳးမရွိပဲ Private Market မွာပဲ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ၾကတဲ့အခါ အစိုးရပိုင္းက ဦးေဆာင္ျပီး အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ရဲ႕ေပါက္ေစ်းအတိအက်ကို လတ္တေလာ ေျခရာခံဖို႔ ခက္ခဲေပမယ့္ mineralprices.com လိုမ်ိဳး ၀က္ဆိုက္ေတြမွာ သူ႔ေပါက္ေစ်းကို လိုက္ရွာၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ေစ်းကြက္ထဲအေရာင္းအ၀ယ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ သန္႔စင္ျပီးသား Rare Earth Element ေတြကို ေရာင္းခ်တာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ဥပမာ Neodymium metal ≥99.5% အဲဒီလိုမ်ိဳး  ျဒပ္စင္ေတြ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ပါ၀င္ေနတဲ့ ကုန္ၾကမ္းအေရာေတြကိုသာ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ၾကပါတယ္။




Rare Earth ရဲ႕သမိုင္းေၾကာင္းကိုေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ၁၇၈၇ ခုႏွစ္မွာ ဒုဗိုလ္ Carl Axel Arrhenius ဆိုသူက ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ Ytterby ေက်းလက္ေဒသမွာ ပထမဆံုး ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက Ytterbite လို႔ေခၚတဲ့ အနက္ေရာင္သတၱဳအျဖစ္ လူေတြသိခဲ့ၾကျပီးေတာ့ သကၠရာဇ္ ၁၈၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ Gadolinite လို႔ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီရရွိလာတဲ့ သတၱဳရိုင္းေတြကို ပညာရွင္ေတြ အဆင့္ဆင့္ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ျပီး ၁၈၀၃ခုႏွစ္မွာ ပထမဆံုး Rare Earth Element ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Yttrium နဲ႔ Cerium တို႔ကို စတင္ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီျဒပ္စင္ႏွစ္မ်ိဳးကိုစတင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကေန အျခား Rare Earth Element ေတြကိုထပ္မံေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေလာက္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၄၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္လို႔ရတဲ့ Rare Earth ျဒပ္စင္အမ်ိဳးအစား ေျခာက္မ်ိဳးထိရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၀ ၀န္းက်င္ႏွစ္မ်ားမွာ သုေတသနပညာရွင္ Frank Spedding နဲ႔အဖြဲ႔ဟာ Rare Earth Element ေတြကို ခြဲျခားသန္႔စင္ႏိုင္တဲ့ Chemical ion exchange procedure ေတြကိုတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီနည္းပညာဟာ သတၱဳရိုင္းေတြမွာပါ၀င္ေနတဲ့ ယူေရနီယမ္၊သိုရီယမ္၊အက္တီနီယမ္နဲ႔ တျခားရွားပါးသတၱဳဓာတ္ Rare Earth ေတြဆီကေန Plutonium-239 နဲ႔ Neptunium ကို ႏ်ဴကလီးယားဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြထဲမွာခြဲထုတ္သန္႔စင္ဖို႔ ပထမဆံုး အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီရလာတဲ့ ပလူတိုနီယမ္ Plutonium-239 ဟာ အင္မတန္ျပိဳကြဲလြယ္တဲ့အတြက္ အဏုျမဴစြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ျပီး အဖိုးတန္တဲ့ ဓာတုပစၥည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ Rare Earth Element ေတြထဲက ျဒပ္စင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Promethium ဟာ ေရဒီယိုသတၱိၾကြျဒပ္စင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီးေတာ့ ဒီျဒပ္စင္ဟာ ယူေရနီယမ္ Uranium-238 ျပိဳကြဲျခင္း (Spontaneous Fission) အဆင့္ဆင့္ကေန သဘာ၀အေလွ်ာက္ ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္ျပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ သူ႔ကို ႏ်ဴကလီးယားဓာတ္ေပါင္းဖိုထဲမွာ သိပၸံနည္းက် ခြဲထုတ္ယူၾကပါတယ္။




ကမၻာေပၚက Rare Earth ထြက္ရွိတဲ့ေနရာ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၃၂.၇၂ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံမွာ တည္ရွိျပီး ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ Rare Earth တင္ပို႔မႈဟာ ၉၅ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရွိေနပါတယ္။ မြန္ဂိုလီးယားအတြင္းပိုင္းက တရုတ္ပိုင္ Rare Earth မိုင္းတြင္းေတြကေန အမ်ားဆံုးထုတ္လုပ္ေနတာျဖစ္ျပီးေတာ့ ဒီထုတ္လုပ္မႈဟာ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာရွိေနတဲ့ Rare Earth သတၱဳေၾကာေတြရဲ႕ ၃၇ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေသးတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ ကြင္းဆင္းသုေတသနျပဳခ်က္မ်ားအရ Rare Earth စုစုေပါင္း မက္ထရစ္တန္ ၁၃ သန္းက်န္ေသးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၂၀၀၉ခုႏွစ္ကေနစျပီး ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာ ႏွစ္စဥ္ကမၻာတ၀ွန္း Rare Earth ထုတ္လုပ္သံုးစြဲမႈ တန္ခ်ိန္ေလးေသာင္းေက်ာ္ထိကို ပိုမိုျမင့္တက္လာႏိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားျပီး ေနာက္ထပ္အရင္းအျမစ္ေတြ ထပ္မံမေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရင္ ကမၻာေပၚမွာ Rare Earth ရွားပါးျပတ္လတ္မႈကို မၾကာခင္ရင္ဆိုင္ရဖြယ္ရွိတယ္လို႔ သုေတသီေတြက ေဟာကိန္းထုတ္ထားပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံက သူ႕ရဲ႕Rare Earth ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ျခင္းစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ေမွာင္ခိုကုန္ကူးျခင္းစတာေတြကို တိုက္ဖ်က္ျခင္းေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ျပီး ၂၀၀၉ခုႏွစ္၊စက္တင္ဘာလ ၁ရက္ေန႔မွာ ႏိုင္ငံျခား Rare Earth တင္ပို႔မႈကို ၂၀၁၀-၂၀၁၅ အတြင္း တစ္ႏွစ္လွ်င္တန္ခ်ိန္ သံုးေသာင္းခြဲေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ အဓိကအေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံတြင္းက သတၱဳရင္းျမစ္ေတြကိုေခၽြတာဖို႔နဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္လို႔ဆိုပါတယ္။ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ China Daily သတင္းစာမွာ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ တရုတ္စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ၾကီးဌာနအရာရွိတစ္ဦးက Rare Earth တင္ပို႔မႈကို ၃၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလွ်ာ့ခ်မယ္လို႔ေျပာၾကားခဲ့ျပီးေတာ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ျပည္ပတင္ပို႔တဲ့ တန္ခ်ိန္ ၁၄၄၄၆တန္ကိုေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒီပမာဏဟာ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ Rare Earth တင္ပို႔မႈရဲ႕ ၃၅ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရွိေနပါတယ္။ ၂၀၁၁ စက္တင္ဘာလမွာေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္းက အဓိက Rare Earth မိုင္းတြင္း ရွစ္ခုထဲက သံုးခုရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈေတြကို ဆိုင္းငံ့လိုက္ပါတယ္။ ဒီမိုင္းတြင္းသံုးခုရဲ႕ထုတ္လုပ္မႈပမာဏဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံတစ္ခုလံုးမွာထြက္ရွိတဲ့ ပမာဏရဲ႕ ၄၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေၾကာင့္ ေစ်းကြက္အတြင္းမွာ Rare Earth ေစ်းႏႈန္းဟာ ခုန္တက္သြားျပီး တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕တင္ပို႔မႈကို အဓိကမွီခိုေနရတဲ့ အေမရိကန္လိုႏိုင္ငံေတြဟာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံတြင္းမွာ မိုင္းလုပ္ကြက္အသစ္ေတြ လိုက္လံရွာေဖြျခင္း၊ တျခား Rare Earth ထြက္ရွိတဲ့ လက္တင္အေမရိကနဲ႔ အာရွႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ သြားေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံျခင္း စတာေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနရျပီျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ရဲ႕တင္ပို႔မႈကို အားကိုးေနရတဲ့ ကမၻာ့အီလက္ထရြန္းနစ္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ ထိပ္တန္းေရာက္ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာလည္း ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံကေန Rare Earth ေတြတင္သြင္းဖို႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုလိုက္ရပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ သူ႔မွာရွိေနတဲ့ အရင္းအျမစ္အားသာခ်က္ကို အသံုးျပဳျပီး ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ ေစ်းကစားတာမ်ိဳးျဖစ္သလို ပါ၀ါခ်င္းယွဥ္ျပိဳင္ေနတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္လက္နက္ထုတ္လုပ္တင္ပို႔မႈကို ဗ်ဴဟာက်က် ထိုးႏွက္လိုက္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။




Rare Earth မိုင္းတြင္းလုပ္ငန္းမ်ား၊Rare Earth Element ေတြကိုသန္႔စင္ျခင္း၊ Recycle လုပ္ျခင္း၊ဒါမွမဟုတ္ ဒီကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြကို အသံုးျပဳတဲ့ ပစၥည္းထုတ္လုပ္တဲ့ စက္ရံု၊အလုပ္ရံုေတြမွာ စနစ္တက်ေခတ္မွီနည္းပညာေတြနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္လည္ပတ္တာမ်ိဳးမရွိရင္ သူ႕ထဲမွာပါေနတဲ့ Thorium,Uranium လိုမ်ိဳး ေရဒီယိုသတၱိၾကြအဆိပ္ဓာတ္ ျပင္းထန္တဲ့ဓာတုပစၥည္းေတြ စိမ့္ထြက္ျပီး ေလထု၊ေရထုညစ္ညမ္းမႈစတဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈေတြကို အဆိုးရြားဆံုးျဖစ္ေပၚေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံက တရားမ၀င္ Rare Earth မိုင္းတြင္းေတြေၾကာင့္ ေရဒီယိုသတိၱၾကြ Toxic ေတြဟာ ေဒသရဲ႕ ေရအရင္းအျမစ္ထဲကို စိမ့္၀င္ျပီး အဲဒီေဒသမွာေနထိုင္တဲ့ ေဒသခံေတြမွာ အဏုျမဴအဆိပ္သင့္မႈေတြျဖစ္ေပၚျပီး ကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈ၊ မစြမ္းမသန္ခေလးေမြးဖြားမႈစတဲ့ ကပ္ဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၾကံဳေတြ႕ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ မေလးရွားႏိုင္ငံက Rare Earth ထုတ္လုပ္တဲ့ Bukit Merah မိုင္းတြင္း အနီးမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ ေဒသခံေတြဟာ အဲဒီမိုင္းေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားသူ၊ ခေလးအေသေမြးသူေတြ မ်ားလာျပီး မိုင္းအနီးတ၀ိုက္မွာ ေမြးျမဴထားတဲ့ ႏြားေတြဟာလည္း ေရဒီယိုသတၱိၾကြအဆိပ္သင့္ေနတဲ့ ျမက္ေတြကို စားသံုးမိတာေၾကာင့္ အားလံုးေသဆံုးကုန္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီျပႆနာေတြေၾကာင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံ Kuantan မွာ ၾသစေၾတးလ်ကေန လာေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့ Lynas Rare Earth Plant ကို မေလးရွားျပည္သူေတြ စုရံုးဆႏၵျပေနၾကပါတယ္။


တရုတ္ႏိုင္ငံမွ Rare Earth မိုင္း လုပ္ငန္းခြင္

မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ Rare Earth Plant ကို ဆႏၵျပေနၾကပံု

အီလက္ထရြန္းနစ္ပစၥည္းကိရိယာေတြကို ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ သံုးစြဲဖို႔လိုအပ္ေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကမၻာၾကီးအတြက္ ဒီ Rare Earth ကုန္ၾကမ္းလိုအပ္ခ်က္ဟာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ျမင့္တက္လာေနမွာ အမွန္ပါပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တရုတ္လို ေစ်းကြက္ထိန္းခ်ဳပ္လိုတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ရယ္၊ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ကုန္ၾကမ္းလိုအပ္ခ်က္ ပိုျပီးျမင့္မားလာေနတာေတြေၾကာင့္ မၾကာခင္ အရမ္းရွားပါးႏိုင္ေျခရွိေနတဲ့ Rare Earth ကုန္ၾကမ္းအတြက္ ေရရွည္စီမံကိန္းေတြေရးဆြဲဖို႔နဲ႕ အစားထိုးလို႔ရမယ့္ ပစၥည္းေတြကို သုေတသနလုပ္ဖို႔ျပင္ဆင္ေနၾကျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အလက္စကာ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Mark Bengich နဲ႔ Lisa Murkowski ၊ ေကာ္လိုရာဒိုက Mike Coffman တို႔ဟာ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးထံလိပ္မူျပီး ဒီကိစၥကို စာေရးတင္ျပခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။ အဲဒီအပတ္အတြင္းမွာပဲ Non-profit America Security Project ကေန ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့Rare Earth Metals and U.S. National Security Report မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ တရုတ္ႏိုင္ငံမွ Rare Earth တင္ပို႔မႈအေပၚ မွီခိုေနရျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႕ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြ ခုလိုပါ၀င္ေနတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

• Stockpiling REEs
• Developing new mines
• Increasing international cooperation
• Filing a WTO dispute
• Developing effective substitutes for REEs
• Developing new technologies

Rare Earth ဆိုတာ ဘာကိုေခၚမွန္းမသိခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္မွာ Rare Earth နဲ႔ျပဳလုပ္ဖန္တီးထားတဲ့ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြ အမ်ားအျပားရွိေနတာကို သတိမျပဳမိၾကပါဘူး။ LCD Screen TVေတြ၊ ကြန္ပ်ဴတာေတြ၊ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြထဲမွာ Rare Earth ပစၥည္းေတြ ပါရွိေနပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ေန႔စဥ္လမ္းေပၚမွာ ျမင္ေတြ႕ေနရတဲ့ အဆင့္ျမင့္ေနာက္ဆံုးေပၚကားေတြထဲမွာလည္း ဒီပစၥည္းေတြပါပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘယ္လိုမွမထင္ထားတဲ့ ၀ရိန္ေဆာ္တဲ့ေနရာမွာ သံုးတဲ့ မ်က္မွန္ဟာလည္း ဒီ Rare Earth နဲ႔လုပ္ထားတာပါ။ ေလယာဥ္ပ်ံေတာင္ပံက တာဘိုင္ေတြမွာလည္း ဒီပစၥည္းအစိတ္အပိုင္းေတြပါေနသလို ရုပ္ရွင္ထဲမွာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးျမင္ဖူးေနတဲ့ တိုက္ပြဲ၀င္ ညၾကည့္မွန္ေျပာင္းေတြဟာလည္း ဒီပစၥည္းနဲ႔ျပဳလုပ္ထားတာပါ။ ကင္မရာမွန္ဘီလူးအမ်ိဳးအစား အမ်ိဳးမ်ိဳးအပါအ၀င္ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္း တိုလီမုတ္စအခ်ိဳ႕ဟာ သူနဲ႕မကင္းၾကပါဘူး။ ေနာက္ျပီး ဓာတ္မွန္ရိုက္တဲ့ေနရာမွာလည္း သူပါေနပါေသးတယ္။ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ အသံုးျပဳတဲ့ သံလိုက္အမ်ိဳးမ်ိဳးဟာလည္း Rare Earth Element ေတြကေန ထုတ္လုပ္ထားျဖစ္ပါတယ္။ ဂဏန္းေပါင္းစက္ထဲက အီလက္ထရြန္းနစ္ ဆားကစ္ျပား ေသးေသးေလးကေနစျပီး ေနာက္ထပ္ၾကီးၾကီးမားမား ေမာင္းသူမဲ့ စစ္သံုးေထာက္လွမ္းေရး ေလယာဥ္ေတြ၊ တိုက္ေလယာဥ္ေတြ၊ေလတပ္သံုး ဒံုးက်ည္ေတြ၊ဗံုးေတြအထိ ေနရာစံုသံုးလို႔ရတာ Rare Earth ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။





တိုလီမုတ္စကေန ႏ်ဴကလီးယားဒံုးက်ည္အထိ နည္းပညာရွိရင္ လုပ္လို႔ရႏိုင္တဲ့ ဒီတြင္းထြက္ပစၥည္းဟာ ကမၻာေပၚမွာ သယံဇာတအၾကြယ္၀ဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေကာင္းရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဘိုးဘြားပိုင္ေျမေအာက္က အဖိုးတန္ပစၥည္းေတြကို ပညာဗဟုသုတမရွိလို႔ တူးရေကာင္းမွန္းမသိ၊ သံုးရေကာင္းမွန္းမသိပဲ ဖင္ခုထိုင္ေနရင္း သူမ်ားလာႏိႈက္လို႔ တခ်ိဳ႕တစ္၀က္လည္း ေျပာင္သလင္းခါေနပါျပီ။ ဥာဏ္ကိုလႊာသံုးတတ္ရင္ေတာ့ ဒီပစၥည္းနဲ႕ အေကာင္ၾကီးၾကီးေတြ မွ်ားလို႔ရႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။ ရွိတယ္ဆိုျပီး တူးလို႔ထြက္လာတဲ့အခါ မသံုးတတ္ရင္ ေဆးမျဖစ္ပဲ ေဘးျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းျဖစ္လို႕ ေဆးညႊန္းေလးေတာ့ တတ္သိနားလည္ဖို႕လိုပါလိမ့္မယ္။ လက္ထဲေရာက္လာျပီးမွ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ၊ မႈန္၀ါး၀ါးလုပ္ေနရင္ေတာ့ ႏိႈက္ျမည္းေနက် အိမ္နီးနားခ်င္းက ေက်ာသပ္ရင္သပ္ အသာလုပ္ျပီး အဲဒီပစၥည္းကို ဓားေလးနဲ႔ ပါးပါးလွီး၊ ပါးစပ္ထဲပလုပ္ပေလာင္း၀ါး၊ ပိုတာကို အိတ္ထဲထည့္ျပီး သူ႕အိမ္ကို မသြားပါလိမ့္မယ္။ ဗိုက္နာလို႔ အိမ္သာတက္ခ်င္တဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ၾကံဳရင္ေတာ့ အိမ္ေရွ႕တည့္တည့္ ျခံ၀င္းထဲမွာ အေလးစြန္႕ျပီးမွ သူ႔အိမ္ကို ျပန္သြားပါလိမ့္မယ္။ အိမ္သားေတြ ခ်ီးက်ံဳးကိန္းမဆိုက္ရေလေအာင္ ခုကတည္းက ဆာေဗးေတြေသခ်ာဆင္းျပီး၊ သုေတသနေတြ ေသခ်ာလုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ခုေလာေလာဆယ္ တရုတ္ကေခၚလို႔ ျမစ္ဆံုကသဲေတြကေတာ့ တရုတ္ျပည္ထဲ ပတ္စပို႔မပါပဲ သြားကုန္ၾကျပီတဲ့။

                                                                                         ျမတ္သိန္းထြန္း(၁၂.၄.၂၀၁၂)




ဘူမိေဗဒႏွင့္ ဓာတုေဗဒပညာရပ္အေခၚအေ၀ၚအသံုးအႏႈန္းမ်ားေၾကာင့္ ဘာသာျပန္ဆိုရသည္မွာ အခက္အခဲမ်ားစြာရွိခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အားနည္းခ်က္၊လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊မျပည့္စံုမႈမ်ားစြာ ရွိေနႏိုင္ျပီး အဆိုပါအခ်က္မ်ားကို စာေရးသူ၏ အေရးအသား၊တင္ျပပံုႏွင့္ ဗဟုသုတအားနည္းမႈအျဖစ္ နားလည္ခြင့္လႊတ္ေပးပါရန္ ပန္ၾကားအပ္ပါသည္။



စာမွီး-
http://en.wikipedia.org/
http://www.tlaxcala-int.org/article.asp?reference=5546
http://www.theaureport.com/pub/na/8645
http://www.wired.com/dangerroom/2009/08/china-all-your-rare-earth-metals-belong-to-us/
http://my.opera.com/nielsol/blog/2010/10/28/rare-earth-elements-and-arfvedsonite-greenland
http://endoftheamericandream.com/archives/why-the-chinese-monopoly-on-rare-earth-elements-is-so-incredibly-dangerous
http://geology.com/articles/rare-earth-elements/
http://selangorhijau.wordpress.com/2012/04/02/whats-wrong-with-a-rare-earth-plant-here/
http://blog.transparency.org/2012/03/14/a-green-resource-curse-rare-earth-metals/