ေဖာ္ထုတ္ ေလ့လာရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဦးစီးဌာနသည္္ ျပည္ျမိဳ႕နယ္ရိွ သေရေခတၱရာျမိဳ႕ ေဟာင္းတြင္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွစတင္၍ တူးေဖာ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ေတြ႕ျပီ
သုေတသနမႉး ဦးစိန္ေမာင္ဦး ဦးစီးသည္အဖဲြ႕သည္ ၁၉၆၇ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ အတြင္းတြင္ သေရေခတၱရာ
ျမိဳ႕ေဟာင္း ျမိဳ႕ရိုးအျပင္ဘက္ရိွ ဘုရားမာ ဘုရားအနီးတူးေဖာ္မႈ ကုနု္းအမွတ္(၈) မွ က်က္သေရမဂၤလာ အထိမ္း အမွတ္ သေကၤတ သီရိ၀စၦပုံႏွင့္ ၾကာပန္းၾကာခက္တုိ႕ျဖင့္ျခယ္လွယ္ထားေသာ အျမင့္ ၁၁ လက္မ ခန္႔ရိွသည့္ ေၾကးေခါင္းေလာင္းတစ္လုံး ကို တူးေဖာ္ေတြရိွခဲ့သည္။
ပ်ဴေခတ္ေၾကးရုပ္ငါးရုပ္
ေၾကးရုပ္ ေလး႐ုပ္ ေပ်ာက္ဆုံးသြားျခင္း
ထုိေၾကး႐ုပ္ငါး႐ုပ္ႏွင့္တကြ အျခားတူးေဖာ္ရရိွသည့္ ပ်ဴေခတ္ ပစၥည္းအခ်ဳိ႕တုိ႔ကုိ ထိုစဥ္က ျပည္ျမိဳ႕နယ္ ရိွ သေရေခတၱရာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနျပတုိက္၌ ေခတၱျပသထား ရိွခဲ့သည္။
ထုိသုိ႔ ျပသထားခဲ့ရာမွ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ မတ္လ ( ၆ ) ရက္ေန႔ ညတြင္ သူခုိးခုိးခံရပါသည္။ ေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ (လူျပက္) ႐ုပ္တစ္ခုသာ သူခုိးလက္ပါမသြားပဲ က်န္ရိွခဲ့ေပသည္။
ေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွ၏ ၾကိဳးပမ္းမႈ
ပါေမာကၡေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွ ( ၂၀.၀၃.၁၉၂၃ -- ) သည္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ပ်ဴေၾကး႐ုပ္မ်ားသည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္ အမည္မသိ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၏ လက္၌ရိွေနေၾကာင္း ခုိင္လုံေသာ သတင္းကိုရရိွသျဖင့္ လုပ္သား အဂၤလိပ္သတင္းစာတြင္ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းေဆာင္းပါး ႏွစ္ပုဒ္ ေရးျပီး ပ်ဴေၾကး႐ုပ္မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူခုိးခိုးခံရေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ၀ယ္ထားသူ သိရိွျပီး မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္လည္ ေပးပို႔မွသာ အစားထုိးႏိုင္ ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိႈးေဆာ္တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
ထုိ႔အျပင္ အေမရိကန္ဟားဗတ္တကၠသိုလ္မွ သူ၏ မိတ္ေဆြေဟာင္းမ်ားကို ယင္းပ်ဴေၾကး႐ုပ္ေလးမ်ား သတင္းကို စုံစမ္းေပးပါရန္ အကူအညီေတာင္းခံခဲ့ေသာလည္း ကိုးႏွစ္ေက်ာ္လာသည္အထိ အေၾကာင္း မထူးခဲ့ သျဖင့္၊ ၁၉၈၁ခုႏွစ္အဆုံးတြင္ လုပ္သားအဂၤလိပ္သတင္းစာတြင္ ေဆာင္းပါး ၃ပုဒ္ေရးသားျပီး ၄င္းေဆာင္းပါး မ်ားကို မိတၱဴကူးကာ အေမရိကန္ရိွသူ၏ မိတ္ေဆြမ်ားထံေပးပို႔ခဲ့ေသာလည္း ၊မည္သူထံကမွ ျပန္ၾကားခ်က္ တစ္စုံတစ္ရာ မရရိွခဲ့ေပ။
မေမွ်ာ္လင့္ဘဲေရာက္လာသူ
၁၉၈၃ ခုႏွစ္ ဧျပီလတြင္ အမ်ဳိးသား ပထ၀ီ၀င္ မဂၢဇင္း( National Geographic Magazine ) မွအယ္ဒီတာ အဖဲြ႕၀င္ တစ္ဦးျဖစ္သူ မစၥတာ ဗ႐ုိင္ေဟာင္ဆင္
( Bryan Hodgson )သည္ ျမန္မာျပည္သုိ႔ မဂၢဇင္းအတြက္ ဓါတ္ပုံ႐ုိက္ရန္ ေရာက္ရိွလာရင္း ေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွ ေရးသားစီကုံးဖဲြ႕ခဲ့ေသာ
( The Lost Musicians )ေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္႐ႈရျပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ကာ၊ ဆရာၾကီး ေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွကုိ သြား ေရာက္ေတြ႕ဆုံျပီး ဆရာၾကီး၏ ေဆာင္းပါးကုိ ဓါတ္ပုံျဖင့္ကူးယူျပီး အေမရိကန္ျပည္သုိ႔ ျပန္ေရာက္လွ်င္ ပ်ဴေၾကး႐ုပ္မ်ားကို လက္၀ယ္ထား႐ိွသူကို ရွာေဖြျပီး ျပသမည္ ထုိအတူ ၾသဇာတိကၠမရိွေသာ လူၾကီး မ်ားထံကိုလည္း ေဆာင္းပါးမိတၱဴကုိ ေပးေ၀ကာ ပိုင္ရွင္ကို ေၾကး႐ုပ္မ်ားကို အမိနုိင္ငံသုိ႔ ျပန္ပို႔ေပးသင့္ေၾကာင္း ၀ိုင္း၀န္းနားခ် ေျဖာင္းဖ် တိုက္တြန္းခုိင္းမည္၊ မိမိ အစြမ္းကုန္ၾကိဳးစားမည္ ေအာင္ျမင္မည္ဟု မိမိ ယုံၾကည္သည္ ဟု ေျပာဆုိ ဂတိေပးခဲ့သည္။
ေဆာင္းပါးကို ဖတ္မိသြားၾကျပီ
မစၥတာ ဗ႐ုိင္ေဟာင္ဆင္၏ ၾကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ဆရာၾကီး ေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွ၏ ေဆာင္းပါးကို ဖတ္႐ႈရေသာ ပ်ဴေၾကး႐ုပ္ေလး႐ုပ္ကုိ ၀ယ္ယူထားသူ၏ မိတ္ေဆြမ်ားက ၀ယ္ယူထားသူကုိ ႐ုပ္ထုမ်ားကို အမိႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္ပို႔ေပးသင့္ ေၾကာင္း စတင္တုိက္တြန္းၾကသည္။
ေဒၚလာငါးသိန္းေပးျပီး ၀ယ္ထားသည္
ပ်ဴေၾကး႐ုပ္ေလး႐ုပ္ကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာငါးသိန္းေပးျပီး ၀ယ္ထားသူမွာ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ေန အႏုပညာ ပစၥည္းမ်ားကုိ စုေဆာင္းေရာင္း၀ယ္သူ သန္းၾကြယ္သူေဌး မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္ ( Robert Ellsworth ) ဆုိသူျဖစ္သည္။
၀ိုင္း၀န္းတုိက္တြန္းၾကေလျပီ
ပ်ဴေၾကး႐ုပ္ေလး႐ုပ္သည္ မူရင္းအစစ္အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးေပးေသာ ေဘာ္စတြန္ျပတုိက္မွ အာရွတိုက္ ဆုိင္ရာ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းပါရဂူ ေဒါက္တာဂ်န္ေဖာင္တိန္( Jan Fontein ) ႏွင့္ ထုိအခ်ိန္က အေမရိကန္သမၼတ ျဖစ္ေသာေရာနယ္ေရဂင္ Ronald Wilson Reagan ( သမၼတသက္တမ္း 1981 -1989 ) ၏ သမၼကေတာ္ နန္စီေရဂင္ တို႔သည္ မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္၏ ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြေဟာင္းမ်ားျဖစ္၍ မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္ကုိ ေၾကး႐ုပ္ေလး႐ုပ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အစားမထုိးႏုိင္ တန္ဖုိး မျဖတ္နုိင္ေသာ ေရွးေဟာင္း သမုိင္း၀င္ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ၊ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ျပန္လည္ေပးပို႔ျခင္းျဖင့္ သက္ဆုိင္ ရာႏုိင္ငံက ေက်းဇူးတင္ဂုဏ္ျပဳမည္ျဖစ္သလုိ ကမၻာအရပ္ရပ္မွ ေစတနာရွင္မ်ားက ခ်ီမြမ္းျပီး အေမရိကန္အစုိးရ ကလည္း ေက်းဇူးတင္ဂုဏ္ျပဳ
မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မြန္ျမတ္ေသာ ထူးျခားေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ၀ုိင္း၀န္းတိုက္တြန္းၾကေလသည္။
မြန္ျမတ္ေသာ ေစတနာႏွင့္
မိတ္ေဆြမ်ား၏တုိက္တြန္းခ်က္ႏွင့္ မြန္ျမတ္ေသာေစတနာအရင္းခံတုိ႔ေၾကာင့္ မိမိပိုင္ေၾကး႐ုပ္ေလး႐ုပ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ မိမိစရိတ္ႏွင့္ မိမိကိုယ္တုိင္ျပန္ပို႔ေပးမည္ဟု မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္က နန္စီေရဂင္ကုိ ကတိေပးခဲ့သည္။ သုိ႔ႏွင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အစုိးရခ်င္းဆက္သြယ္ျပီး ျပန္လည္ေပးပို႔ရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။
မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္ သည္ ( ၁၇.၁၁.၈၃ )ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သုိ႔ေရာက္ရိွလာျပီး၊ (၁၈.၁၁.၈၃) ေန႔ မြန္းလဲြ ၂ နာရိီ တြင္ ျပည္လမး္ ေျခာက္မိုင္ခဲြရိွ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၌ တရား၀င္ ျပန္လည္ လဲႊေျပာင္း ေပးအပ္ရာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္ ဦးဥဂၢါက ေက်းဇူးတင္စကားေျပာၾကားျပီး လက္ခံယူခဲ့သည္။ အဆိုပါ ပ်ဴေခတ္ေၾကးရုပ္ေလးရုပ္ကုိလဲြအပ္ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သံရုံးမွ ယာယီတာ၀န္ခံ သံမႉးႏွင့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ဦးစီးဌာနမွ သုေတသမႉးမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ၁၆ ႏွစ္ၾကာေပ်ာက္ဆုံးေနေသာ ပ်ဴေၾကး႐ုပ္ ေလး႐ုပ္ သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ျပန္လည္ေရာက္ရိွခဲ့ေပသည္။
မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္က ေၾကး႐ုပ္ေလး႐ုပ္ကုိ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္ ဦးဥဂၢါအား လြဲေျပာင္းေပးအပ္စဥ္။
သမိုင္း၀င္ေဒသသုိ႔တစ္ေခါက္
မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္ (၁၉.၁၁.၈၃)ေန႔တြင္ ပ်ဴေၾကး႐ုပ္ေလးမ်ားအား တူးေဖာ္ေတြ႕ရိွရာ သမိုင္း၀င္ ေဒသ ျဖစ္သည့္ ျပည္ျမိဳ႕အနီး ေမွာ္ဇာ သုိ႔သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ျပီး၊ (၂၀.၁၁.၈၃ )ေန႔တြင္ ပုဂံျမိဳ႕ေဟာင္း သုိ႔ ေနခ်င္း ျပန္သြားေရာက္ကာ ေရွးေဟာင္းေစတီပုထုိးမ်ားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာ လက္ရာမ်ားကို ေလ့လာ၍ ဓါတ္ပုံမ်ား ရိုက္ ကူးခဲ့သည္၊ (၂၁.၁၁.၈၃ )ေန႔တြင္ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ၾကီးဌာနသို႔ သံ႐ုံးအရာရိွမ်ားနွင့္အတူသြားေရာက္ကာ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္ေက်ာ္ျမင့္အားေတြ႕ဆုံခဲ့သည္၊ ၀န္ၾကီးက ျမန္မာနိုင္ငံအစုိးရကုိယ္စား သူ႔အား ေက်းဇူးတင္ လက္မွတ္ထိုး ထားေသာ “ေက်းဇူးတင္လႊာ” ကိုေပးအပ္ခဲ့သည္။ ထုိ႕အျပင္ အမွတ္တရျဖစ္ရန္ ပါတီဥကၠဌၾကီး၏ လက္ေဆာင္ ျဖစ္ေသာ ပ်ဴေၾကး႐ုပ္ပုံတူငါး႐ုပ္တို႔ကို ၀န္ၾကီးက မစၥတာေရာဘတ္အယ္လ္စ၀ပ္အား ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။
“ ကဲြလြဲခ်က္အခ်ိဳ႕ ”
ခါးကုန္းေနေသာ အ႐ုပ္ငယ္မွာ အျမင့္ေပ သုံးလက္မခန္႕ရိွျပီး က်န္အ႐ုပ္ေလး႐ုပ္မွာ ေလးလက္မ ခန္႔စိီျမင့္သည္။ ( လုပ္သားသတင္းစာ ၁၉.၁၁.၈၃ ေန႔ )
အႏုပညာေၾကး႐ုပ္ေလးခုတုိ႔မွာ
ႏုိင္ပန္းလွ - ပါေမကၡေဒါက္တာ။ ။ “သုေတသန စာေပမ်ား” အားမာန္သစ္စာေပ၊ ၂၀၀၆ခုနွစ္၊ ႏုိ၀င္ဘာလ၊ ဒုတိယအၾကိမ္၊ ရန္ကုန္။
ကေခ်သည္ ႏွစ္ေယာက္၊ ေျပြမႈတ္တစ္ေယာက္၊ လက္ခုပ္တီးတစ္ေယာက္နဲ႔ လူျပက္ ျဂီေကြၾတအေရွ႕ေျမာက္ ျမိဳ႕ျပင္ရိွ ဘုရားမာအနီးက ရတဲ့ ကုလားသဘင္သည္ငါးဦး ပ်ဴလက္ရာလုိ႔ေျပာၾကေပမယ့္ ကုလားျပည္က သြင္းလာဟန္တူတယ္။
သန္းထြန္း -ေဒါက္တာ ။ ။ “ျမန္မာသမုိင္းပုံ ”၊မုံေရြးစာအုပ္တုိက္၊ ၂၀၀၄ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ၊ ပထမအၾကိမ္၊ ရန္ကုန္။
က်မ္းကုိးစာရင္း
မုိးျမင့္ေမာင္ ။ ။ “ထူးဆန္းေထြလာျပည္ျမန္မာ” ျမ၀တ္ရည္စာေပ၊ ရန္ကုန္။
သန္းထြန္း -ေဒါက္တာ ။ ။ “ျမန္မာသမုိင္းပုံ ”၊မုံေရြးစာအုပ္တုိက္၊ ၂၀၀၄ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ၊
ပထမအၾကိမ္၊ ရန္ကုန္။
ေက်ာ္၀င္း - မႏုႆ ။ ။ “အေျခခံေရွးေဟာင္း သုေတသနပညာ” စာေပဗိမာန္ ၁၉၇၇၊
ပထမအၾကိမ္။
ႏုိင္ပန္းလွ -ပါေမကၡေဒါက္တာ ။ ။ “သုေတသန စာေပမ်ား” အားမာန္သစ္စာေပ၊ ၂၀၀၆ခုနွစ္၊
ႏုိ၀င္ဘာလ ၊ ဒုတိယအၾကိမ္၊ ရန္ကုန္။
လုပ္သားသတင္းစာ ။ ။ ၁၉.၁၁.၁၉၈၃ ေန႕
ေဌးေ၀ ။ ။ “ ပ်ဴျမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈသမုိင္း ”
ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္းဘဏ္စာေပေကာ္မတီ၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ၾသဂုတ္လ၊ ပထမအၾကိမ္၊ရန္ကုန္။ http://en.wikipedia.org/wiki/Ronald_Reagan
No comments:
Post a Comment